Cách chăm sóc trẻ sơ sinh cho người lần đầu làm cha mẹ

Chào mừng tới với EzBeauty.vn! Chăm sóc trẻ sơ sinh là một thử thách lớn đối với những người lần đầu làm cha mẹ. Không chỉ cần kiến thức về cách chăm sóc con cái, mà còn phải duy trì tâm lý thoải mái và tránh căng thẳng để tránh gây ra sai sót. Nếu bạn cảm thấy bối rối và không biết phải chăm sóc con như thế nào, hãy tham khảo bài viết dưới đây. EzBeauty.vn đã tổng hợp những điều cần biết khi chăm sóc trẻ sơ sinh.

1. Cách chăm sóc trẻ sơ sinh mới chào đời

Thời kỳ chu sinh là giai đoạn quan trọng đối với trẻ sơ sinh. Lúc này, hệ thần kinh sọ não bị ức chế vì trẻ ngủ quá nhiều nên đòi hỏi cha mẹ phải quan tâm đặc biệt và chăm sóc đúng cách. Dưới đây là 5 vấn đề cần lưu ý:

1.1 Cho trẻ bú đúng cách

Hãy bắt đầu cho trẻ bú sữa trong giờ đầu sau khi sinh. Hãy đảm bảo tư thế phù hợp để cả mẹ và bé đều thoải mái, có thể là nằm hoặc ngồi.

• Tư thế ngồi: Hãy duy trì tư thế ngồi thoải mái, có thể tựa lưng vào ghế để không bị nhức mỏi. Hãy giữ và bế trẻ chắc chắn trong vòng tay, đồng thời chèn gối phía dưới để nhẹ nhàng nâng trẻ khi tiến hành cho bé bú.

• Tư thế trẻ nằm sát mẹ: Bạn nằm nghiêng, đặt đùi dưới kê trên gối và gập chân ở đầu gối. Sau đó, đặt bé quay mặt về phía mẹ, sao cho môi áp sát ngực dưới. Bạn có thể dùng cánh tay phía dưới để nâng đỡ phần đầu, giúp bé bú mẹ dễ hơn.

1.2 Vỗ ở hơi cho trẻ

Trong giai đoạn đầu đời, dạ dày của trẻ sơ sinh nằm ngang thay vì nằm dọc như người trưởng thành. Điều này khiến bé dễ bị ớ chảy sữa, nôn trớ hoặc trào ngược khi ngủ. Để khắc phục tình trạng này, cha mẹ nên vỗ lưng cho bé sau khi bú. Vỗ lưng giúp bé loại bỏ không khí bị mắc kẹt trong dạ dày, giảm tình trạng nôn trớ, trào ngược thực quản và cải thiện hệ tiêu hóa.

1.3 Chăm sóc con khi ngủ

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh, cả về thể chất và tinh thần. Để cải thiện chất lượng giấc ngủ của bé, cha mẹ nên tuân thủ các bước sau:

• Bước 1: Cho bé bú sữa vừa đủ trước khi đi ngủ, hạn chế bú đêm khi không cần thiết.

• Bước 2: Vệ sinh cá nhân, thay quần áo giữ ấm và thay tã cho con.

• Bước 3: Tạo thói quen để bé ngủ sớm và đúng giờ. Các tín hiệu như tắm, thay đồ, hát ru, đọc sách hoặc hôn chúc ngủ ngon có thể giúp bé nhận biết đã đến giờ đi ngủ.

• Bước 4: Tạo cảm giác an toàn cho bé bằng cách vỗ về, âu yếm hoặc hát ru.

• Bước 5: Sắp xếp giường ngủ của bé với chăn và gối êm ái.

• Bước 6: Cho bé ngủ trong không gian yên tĩnh, thoáng mát, ánh sáng mờ, giảm tiếng động tối đa để bé ngủ ngon và sâu.

• Bước 7: Chấm dứt mọi hoạt động kích thích trước giờ ngủ của bé (vận động, làm bé cười hoặc khóc) ít nhất 2-3 giờ trước giờ ngủ.

1.4 Giữ ấm cho bé

Giữ ấm cho bé là bí quyết chăm sóc trẻ sơ sinh mới chào đời. Bé cần được giữ ấm thường xuyên để tránh bị rét, mất nhiệt độ cơ thể trong thời gian dài. Điều này có thể gây suy giảm miễn dịch và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.

Ngoài việc quấn khăn và đắp chăn đầy đủ, chuyên gia cũng khuyến nghị mẹ và bé nằm chung với nhau. Điều này vừa tạo kết nối tình mẫu tử, vừa truyền hơi ấm từ mẹ sang con và mẹ có thể quan sát con mọi lúc, từ đó kịp thời xử lý tình huống khẩn cấp.

1.5 Cách bế trẻ sơ sinh

Kinh nghiệm bế trẻ sơ sinh an toàn là dùng một tay để đỡ đầu và một tay nâng đỡ phần mông và lưng của bé. Trong quá trình thực hiện, cha mẹ cần duy trì tâm lý thoải mái và không căng thẳng.

2. Cách tắm rửa và vệ sinh cho trẻ nhỏ

Ngoài việc quan tâm đến chế độ ăn và giấc ngủ, cha mẹ cần tìm hiểu cách tắm rửa và vệ sinh cho con một cách tốt nhất. Dưới đây là những điều cần biết:

2.1 Cách thay tã cho bé

Theo khuyến nghị của chuyên gia, phụ huynh nên kiểm tra và thay tã cho bé mỗi 3-4 giờ hoặc ngay khi tã bị ướt. Đừng chờ đến khi tã tràn trề mới thay, vì điều này sẽ kích thích vi khuẩn phát triển và gây hăm tã, mẩn ngứa và rôm sảy, khiến con quấy khóc thường xuyên. Dưới đây là 9 bước thay tã dùng một lần cho bé:

• Bước 1: Rửa sạch tay trước khi thay tã cho bé.

• Bước 2: Tháo miếng dán trên tã cũ. Kéo nửa phần trước của tã ra khỏi vùng kín của bé.

• Bước 3: Nhẹ nhàng nhấc chân bé lên cao để tháo bỏ toàn bộ tã cũ.

• Bước 4: Dùng khăn lau sạch để lau sạch vùng đùi và hậu môn của bé.

• Bước 5: Thoa kem chống hăm hoặc thuốc mỡ xung quanh vùng kín.

• Bước 6: Mở tã mới và đặt dưới mông bé. Hãy chú ý giữ khoảng cách để bé cảm thấy thoải mái.

• Bước 7: Mở các bên của tã để cố định. Cuối cùng, mặc quần áo cho bé.

• Bước 8: Sau khi thay tã mới, bạn nên xử lý tã cũ bằng cách gói gọn và vứt vào thùng rác theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

• Bước 9: Rửa sạch tay một lần nữa trước khi cho con bú hoặc ôm con.

2.2 Tắm cho trẻ sơ sinh

Trước khi tắm cho trẻ sơ sinh, cha mẹ cần chuẩn bị một số đồ dùng như khăn xô, quần áo, mũ, bao tay, vớ, gạc, bông gòn, tăm bông, bông rốn vô trùng và nước muối sinh lý (0,9%). Sau đó, cần pha nước để bắt đầu tắm cho bé. Nhiệt độ nước thường thì từ 36-38 độ C là phù hợp. Nếu không có nhiệt kế, hãy kiểm tra nhiệt độ bằng cách chạm vào nước với cùi chỏ.

Khi đã chuẩn bị đầy đủ, cha mẹ thực hiện tắm cho bé theo 7 bước sau:

• Bước 1: Gội đầu cho bé. Sử dụng ngón cái và ngón trỏ áp nhẹ vào vành tai để tránh nước chảy vào tai. Sử dụng tay còn lại để ướt tóc bé bằng bông gòn. Sau đó, thoa một lượng dầu gội nhỏ vào tóc, nhẹ nhàng masage và xả sạch.

• Bước 2: Đặt bé vào chậu nước đã pha sữa tắm. Nhẹ nhàng kỳ cọ và sau đó, chuyển bé sang chậu khác để tắm lại.

• Bước 3: Đặt bé xuống giường hoặc mặt phẳng êm ái, dùng bông gòn đã thấm nước muối sinh lý và lau nhẹ nhàng vùng mắt của bé từ trong ra ngoài.

• Bước 4: Sử dụng tăm bông để làm sạch vùng tai bên ngoài, dùng khăn mềm lau mặt cho bé.

• Bước 5: Nhỏ nước muối sinh lý vào gạc rơ lưỡi để vệ sinh khoang miệng của con.

• Bước 6: Nếu bé chưa rụng rốn, hãy dùng bông gòn thấm nước để làm sạch vùng rốn. Để vùng rốn thông thoáng, không quấn băng gạc để rốn được rụng nhanh hơn.

• Bước 7: Mặc quần áo, độ tã, bao tay và cho bé bú sữa.

2.3 Cách chăm sóc rốn của trẻ

Đối với trẻ sơ sinh mới chào đời, cuống rốn là một vết thương hở, dễ bị nhiễm trùng máu. Do đó, cha mẹ cần lưu ý vệ sinh và bảo vệ rốn đúng cách. Dưới đây là các bước cần thực hiện:

• Bước 1: Rửa tay và sát trùng bằng cồn 90 độ.

• Bước 2: Nhẹ nhàng tháo băng rốn và gạc rốn của bé ra.

• Bước 3: Kiểm tra mặt cắt và vùng rốn, xem có dấu hiệu viêm đỏ, tụ mủ, chảy dịch vàng, chảy máu hoặc có mùi hôi không. Nếu có, hãy đưa bé đi khám bác sĩ ngay lập tức.

• Bước 4: Lau rốn bằng bông gòn đã thấm nước chín vô trùng. Sau đó, lau khô cuống rốn và chân rốn của bé.

• Bước 5: Sát trùng vùng da quanh rốn bằng nước muối sinh lý.

• Bước 6: Để vùng rốn thông thoáng hoặc có thể bảo vệ rốn bằng lớp gạc mỏng vô trùng.

• Bước 7: Quấn tã vùng dưới rốn để chống nước tiểu không bẩn thỉu.

2.4 Chăm sóc da, mắt, lưỡi, mũi cho trẻ

Làn da của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Khi chăm sóc bé, cha mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Lựa chọn quần áo mềm mại, loại bỏ nhãn mác và sợi vải dư thừa để tránh sự cọ xát và trầy xước da của bé.

• Sử dụng xà phòng, sữa tắm hoặc dầu gội nhẹ nhàng, có độ pH phù hợp với làn da trẻ sơ sinh.

• Chọn tã phù hợp và thay tã thường xuyên để ngăn ngừa nhiễm nấm.

• Tránh bé tiếp xúc với môi trường ô nhiễm và khói thuốc lá, vì bé chưa có phản xạ nhắm mắt và bài tiết nước mắt.

• Thoa kem dưỡng ẩm lên vùng da khô hoặc bong tróc của bé.

• Rơ lưỡi và vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý thường xuyên.

3. Gia tăng bảo vệ sức khỏe toàn diện cho trẻ

Giai đoạn đầu đời, hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện, nên nguy cơ gặp phải bệnh lý hô hấp, nhiễm trùng, phát ban, sởi hoặc sốt là rất cao. Để tăng cường sức đề kháng và giúp bé phát triển khỏe mạnh, cha mẹ cần lưu ý:

3.1 Cho bé tiêm phòng định kỳ

Trẻ sơ sinh cần được tiêm phòng định kỳ để ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus. Dưới đây là 5 mũi tiêm quan trọng dành cho trẻ sơ sinh:

• Mũi tiêm viêm gan B: Tiêm ngay cho bé sau khi sinh 24 giờ, tiêm lại khi 1-2 tháng tuổi và tiếp tục tiêm ⅓ liều tương tự vào giai đoạn từ 6-18 tháng tuổi.

• Mũi tiêm MMR: Trẻ nên được tiêm vắc xin phòng chống virus sởi, quai bị và rubella trong giai đoạn 12-15 tháng tuổi.

• Mũi tiêm thủy đậu: Vắc xin phòng bệnh thủy đậu nên được tiêm cho trẻ sơ sinh trong giai đoạn 12-15 tháng tuổi.

• Mũi tiêm bệnh cúm: Trẻ nên được tiêm vắc xin phòng bệnh cúm từ 6 tháng trở lên và tiêm vào mùa thu hàng năm.

• Mũi tiêm virus Rota: Vắc xin phòng ngừa virus rota gây bệnh tiêu chảy nên được tiêm cho trẻ sơ sinh ở 2 và 4 tháng tuổi.

3.2 Theo dõi nhiệt độ của con

Hãy luôn kiểm tra nhiệt độ của con bằng cách sử dụng nhiệt kế. Dựa vào nhiệt độ hiện tại, bạn cần điều chỉnh cách chăm sóc bé phù hợp:

• Nhiệt độ bình thường của trẻ sơ sinh là 36,5-37,5 độ C.

• Nếu nhiệt độ bé thấp hơn 36,5 độ C, hãy giữ bé ấm ngay lập tức.

• Nếu nhiệt độ bé cao hơn 37,5 độ C, hãy cởi bỏ mũ, vớ, khăn mềm, mặc quần áo thoáng mát và cho bé bú sữa nhiều hơn.

• Nếu nhiệt độ bé cao hơn 38 độ C, đó là dấu hiệu bé bị sốt. Hãy đưa bé đến bệnh viện gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

3.3 Mua bảo hiểm nhân thọ cho bé

Mua bảo hiểm nhân thọ là một cách chăm sóc thiết thực cho trẻ sơ sinh dựa trên trách nhiệm và tình yêu của cha mẹ. Bảo hiểm nhân thọ mang lại quyền lợi rõ ràng và toàn diện, bảo vệ cuộc sống của con trước những rủi ro và hỗ trợ chăm sóc sức khỏe, cho phép con được khám chữa bệnh tại những hệ thống y tế hàng đầu. Bảo hiểm nhân thọ cũng hỗ trợ xây dựng kế hoạch tích lũy và đầu tư lâu dài, giúp cha mẹ có thể linh hoạt trích ra tiền để hoàn thành những dự định cho con như vào đại học, du học, khởi nghiệp, lập gia đình, du lịch hoặc tận hưởng tuổi hưu trí an lành. Bảo hiểm nhân thọ là loại bảo hiểm tốt nhất cho bé.

Đọc thêm: Bảo hiểm nhân thọ cho trẻ sơ sinh: Lựa chọn thông minh của cha mẹ

Đó là những gợi ý để chăm sóc trẻ sơ sinh dành cho những người lần đầu làm cha mẹ. Hy vọng rằng thông tin này sẽ giúp bạn cảm thấy tự tin và an tâm khi chăm sóc bé yêu của mình. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc có câu hỏi, hãy liên hệ với chúng tôi tại EzBeauty.vn. Chúc bạn và bé luôn khỏe mạnh và hạnh phúc!