Trẻ sơ sinh thường trải qua hiện tượng giãn ruột sinh lý, một hiện tượng bình thường mà không phải bậc phụ huynh nào cũng hiểu đúng về nó. Tuy vậy, không cần phải lo lắng quá nhiều vì chúng không gây ảnh hưởng gì đến sức khỏe và sự phát triển của bé. Trong bài viết này, EzBeauty.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng này và cách giúp bé vượt qua thời kỳ giãn ruột một cách dễ dàng.
Giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là gì?
Giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là hiện tượng thể tích ruột của trẻ phát triển lớn hơn so với mức bình thường. Thường thì giai đoạn giãn ruột ở trẻ sơ sinh bắt đầu từ 2 – 3 tháng sau khi sinh. Tuy nhiên, tùy vào tốc độ phát triển của trẻ mà hiện tượng này có thể đến sớm hoặc muộn hơn. Lúc này, trong ruột của trẻ sẽ chứa một lượng lớn chất thải khiến việc bài tiết của trẻ đôi khi gặp khó khăn và mất nhiều thời gian hơn.
Dù vậy, không cần phải quá lo lắng vì giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh không gây ảnh hưởng gì đáng kể đến sức khỏe và sự phát triển thể chất của bé. Vì vậy, cha mẹ không cần tự ý cho bé dùng các thuốc trị tiêu hóa hay táo bón mà chưa có sự tham khảo ý kiến và chỉ dẫn từ bác sĩ.
Triệu chứng giãn ruột ở trẻ sơ sinh
Để nhận biết trẻ có bị giãn ruột sinh lý hay không, cha mẹ cần lưu ý các dấu hiệu sau:
1. Trẻ không đi ngoài nhiều ngày
Một dấu hiệu đầu tiên cho thấy trẻ có nguy cơ bị giãn ruột sinh lý là khi trẻ không đi ngoài liên tục nhiều ngày. Khi xuất hiện tình trạng giãn ruột sinh lý, đường ruột của trẻ sẽ trở nên to hơn so với mức bình thường, từ đó khiến ruột của bé chứa được nhiều phân hơn và mất nhiều thời gian hơn để đẩy chúng ra ngoài. Thời gian bé không đi ngoài liên tục khoảng từ 7 – 10 ngày nếu bé bú sữa mẹ hoàn toàn, và từ 3 – 5 ngày nếu bé uống sữa công thức.
2. Con thường rặn đi ngoài và gồng mình
Đây là biểu hiện thường thấy khi trẻ đang cố gắng đẩy chất thải ra khỏi cơ thể. Việc này thường không thành công hoặc mất nhiều thời gian do chất thải tích tụ chưa nhiều và trẻ chưa quen với động tác rặn. Khi trẻ có những biểu hiện này, cha mẹ không cần lo lắng mà hãy khuyến khích bé tập rặn và dùng sức nhiều hơn để đẩy phân ra ngoài. Bên cạnh đó, trẻ còn có thể nhăn mặt, đỏ mặt, hay xì hơi.
3. Bé đi xì xoẹt, phân mềm, sệt và đều màu
Thông thường, phân của trẻ khi bé đi ngoài sẽ mềm, sệt, có màu vàng nâu hoặc nhạt (nếu trẻ uống sữa công thức), hoặc màu vàng tươi (nếu trẻ bú sữa mẹ). Trong trường hợp bé bị táo bón, phân của trẻ sẽ khô, cứng, có màu xanh hoặc đen. Điều này là do thành phần chủ yếu trong sữa mẹ và sữa công thức là nước, khi được đưa vào cơ thể, ruột làm cho phân của bé mềm ra.
4. Con ăn ngon và ngủ tốt
Trẻ sơ sinh mắc chứng giãn ruột sinh lý thường có kích thước ruột tăng lên, làm dạ dày trống rỗng nhanh hơn. Do đó, trong giai đoạn này, trẻ bú nhiều và lâu hơn. Dạ dày cũng liên tục co bóp sau khi bé bú, giúp tiêu hóa và chuyển đổi thức ăn diễn ra nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý không cho bé bú quá no để tránh trớ sữa và trào ngược dạ dày. Nếu bé gặp tình trạng này, các mẹ có thể vỗ ợ hơi để giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn. Chứng giãn ruột sinh lý không gây khó chịu cho trẻ mà ngược lại, nó giúp bé ăn ngon và ngủ tốt hơn do chất dinh dưỡng được hấp thụ nhanh chóng.
5. Trẻ tươi tắn và vui chơi như thường ngày
Dù hiện tượng giãn ruột có thể khiến bé không đi ngoài trong một thời gian dài, nhưng lại không gây khó chịu cho bé như khi bị táo bón. Trẻ sẽ vẫn tươi tắn và vui chơi như ngày thường, không có biểu hiện gì lạ. Bạn không cần lo lắng quá nhiều vì giãn ruột sinh lý không gây nguy hiểm hay ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bé.
Thời kỳ giãn ruột ở trẻ sơ sinh kéo dài bao lâu?
Thời gian giãn ruột của trẻ sơ sinh có thể kéo dài trong khoảng từ 2 – 3 tháng, bắt đầu từ tháng thứ 2 hoặc thứ 3 sau khi sinh. Tuy nhiên, đây không phải là con số chính xác và tùy vào tốc độ phát triển của mỗi trẻ mà thời gian giãn ruột có thể khác nhau.
Hiện tượng giãn ruột ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?
Giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là một hiện tượng sinh lý bình thường và thường không gây nguy hiểm cho sức khỏe cũng như hệ tiêu hóa của trẻ. Hiểu một cách đơn giản, khi thể tích ruột của bé tăng trưởng nhanh và lớn hơn mức chuẩn bình thường thì sẽ làm thay đổi nhu cầu ăn uống, tốc độ tiêu hóa sữa và tần suất đi ngoài của trẻ. Trẻ bú nhiều hơn và ruột cũng liên tục co bóp, giúp việc tiêu hóa và chuyển đổi thức ăn diễn ra thuận lợi và nhanh chóng hơn.
Phân biệt giãn ruột sinh lý và táo bón ở trẻ sơ sinh
Hiện nay nhiều bậc phụ huynh thường có sự nhầm lẫn giữa giãn ruột sinh lý và táo bón ở trẻ sơ sinh. Mặc dù có những điểm tương đồng như đều khiến trẻ giảm tần suất đi ngoài, nhưng thực tế hai hiện tượng này là hoàn toàn khác nhau. Để phân biệt, cha mẹ cần quan sát kỹ hơn các hành vi cảm xúc của bé khi đi ngoài, màu sắc và tính chất của phân.
Trong trường hợp giãn ruột sinh lý, bé không đi ngoài trong thời gian từ 3 – 5 ngày (nếu uống sữa công thức) hoặc 7 – 10 ngày (nếu bú sữa mẹ hoàn toàn), phân mềm, sệt, và có màu vàng nâu hoặc nhạt. Trong khi đó, táo bón ở trẻ sơ sinh thường xảy ra từ tháng thứ 7 sau khi sinh hoặc khi bé bắt đầu ăn dặm. Bé chỉ đi ngoài một lần trong suốt chu kỳ từ 3 – 5 ngày hoặc 7 – 10 ngày liên tục, phân khô, cứng, kết thành những cục nhỏ rời rạc hoặc dài.
Hướng dẫn chăm sóc trẻ sơ sinh bị giãn ruột đúng cách
Mặc dù giãn ruột sinh lý ở trẻ sơ sinh là một hiện tượng bình thường, cha mẹ cần có chế độ chăm sóc đặc biệt để giúp bé vượt qua thời kỳ này một cách dễ dàng hơn. Dưới đây là một số lời khuyên:
-
Bổ sung lợi khuẩn cho trẻ: Bổ sung probiotics vào chế độ ăn hàng ngày giúp cải thiện hệ tiêu hóa cho bé.
-
Massage bụng cho trẻ sơ sinh giãn ruột: Massage bụng thường xuyên giúp kích thích nhu động ruột cho bé dễ đi ngoài hơn.
-
Cho trẻ sơ sinh vận động nhẹ nhàng: Tập cho bé các động tác vận động đơn giản như đạp xe và xoay chân để cung cấp hoạt động cho nhu động ruột.
-
Tắm nước ấm: Tắm nước ấm giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn và thúc đẩy quá trình tuần hóa máu trong cơ thể.
-
Bổ sung chất xơ: Bổ sung chất xơ vào khẩu phần ăn của mẹ hoặc sữa công thức để giúp trẻ đi tiêu dễ dàng hơn.
-
Cho trẻ sơ sinh bú mẹ nhiều lần hơn: Bú nhiều lần trong ngày giúp bổ sung dinh dưỡng và tăng cường sức đề kháng cho bé.
-
Giữ vệ sinh không gian quanh trẻ: Vệ sinh sạch sẽ để ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể bé.
-
Chườm ấm cho con: Chườm ấm vùng bụng giúp bé cảm thấy dễ chịu và giảm triệu chứng giãn ruột.
Những biện pháp trên giúp bé vượt qua thời kỳ giãn ruột sinh lý một cách dễ dàng và đảm bảo sức khỏe của bé.