1. Xác định quá trình lão hóa da
Lão hóa da là một quá trình phức tạp, bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố nội sinh và ngoại sinh. Dưới tác động này, da trải qua các thay đổi sinh lý và cấu trúc ở tất cả các lớp da, dẫn đến những biểu hiện lão hóa nhận thấy bằng mắt thường.
Các dấu hiệu lão hóa da bao gồm da khô, da lỏng lẻo, xuất hiện nếp nhăn và các tổn thương lành tính như dày sừng tiết bã và u mạch máu anh đào. Những thay đổi này là kết quả của sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm chuyển động cơ, tác động của trọng lực, sự phì đại của mô mỡ bề mặt và sự giảm thể tích mô mỡ sâu, mất xương và sụn.
Nếp nhăn và rãnh nhăn thường xuất hiện ở trán, lông mày, khóe mắt, nếp gấp mũi và quanh miệng. Còn các dấu hiệu chảy xệ như sụp mí mắt, bọng mắt, má và quai hàm chảy xệ, cằm đôi.
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lão hóa da
Yếu tố nội sinh
Ảnh hưởng của chủng tộc: Sự thay đổi sắc tố như nám, tàn nhang, đồi mồi… là biểu hiện lão hóa da xuất hiện sớm ở người châu Á. Dấu hiệu lão hóa da ở người da màu chủ yếu thể hiện rõ ở vùng quanh mắt và giữa mặt, còn ở 1/3 trên khuôn mặt và quanh miệng, môi thì ít hơn.
Ảnh hưởng của nội tiết tố: Hoạt động của các tuyến nội tiết giảm theo thời gian. Vì vậy, nồng độ các hormone giới tính như testosterone, estrogen, dehydroepiandrosterone (DHEA), dehydroepiandrosterone sulfate (DHEAS) cũng giảm theo thời gian.
Một số nghiên cứu cho thấy có mối liên quan giữa sự suy giảm sợi đàn hồi ở lớp hạ bì và thời kỳ mãn kinh. DHEA chống lão hóa da thông qua cơ chế kích thích tổng hợp collagen, cải thiện cấu trúc hạ bì và điều hòa chuyển hóa tế bào keratin. Estrogen và progesterone kích thích sự tăng sinh của tế bào sừng, ức chế quá trình apoptosis, thúc đẩy tổng hợp collagen, tăng lượng axit hyaluronic trong da và duy trì độ ẩm cho da.
Ngoài ra, estrogen và progesterone ức chế sự tái hấp thu collagen thông qua việc giảm hoạt động của Matrix metallicoproteinase (MMP) trong nguyên bào sợi, do đó duy trì độ dày của lớp biểu bì. Nồng độ hormone giảm sẽ khiến da trở nên khô, nhăn nheo, thiếu độ ẩm và không còn mịn màng.
Yếu tố ngoại sinh
Bức xạ năng lượng mặt trời: Bức xạ mặt trời bao gồm các tia UVA, UVB, UVC. Tia UVC không gây ảnh hưởng đến trái đất do tầng ozon hấp thụ.
- Tia UVA: có khả năng xuyên sâu vào lớp hạ bì, gây tổng hợp các loại oxy phản ứng và các gốc tự do, đẩy nhanh quá trình lão hóa da.
- Tia UVB: có khả năng xuyên sâu vào lớp biểu bì, gây tổn thương DNA trong tế bào, dẫn đến tế bào chết hoặc các tổn thương ác tính.
Tia hồng ngoại, ánh sáng nhìn thấy: Tiếp xúc lâu dài với tia hồng ngoại sẽ kích hoạt sự tăng sinh mạch máu trên da, xâm nhập vào các tế bào viêm, phá hủy ma trận ngoại bào ở lớp hạ bì và thay đổi cấu trúc protein hạ bì.
Các yếu tố khác ảnh hưởng đến quá trình lão hóa bao gồm: tiếp xúc kéo dài và lặp đi lặp lại với môi trường ô nhiễm, chế độ ăn nhiều đường làm tăng liên kết chéo của collagen, việc sử dụng các thực phẩm chiên, quay, nướng làm tăng lượng AGEs (Advanced Glycation End Products) dẫn đến thay đổi cấu trúc da, có dấu hiệu da cứng và giảm độ đàn hồi.
3. Nguyên tắc chăm sóc da chống lão hóa
Không có hoạt chất hay phương pháp điều trị tại chỗ nào giúp ngăn ngừa hoặc khắc phục hoàn toàn các biểu hiện lão hóa da, chỉ giúp làm chậm hoặc cải thiện các triệu chứng này. Nguyên tắc chính trong chăm sóc da là bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, loại bỏ các gốc tự do và bảo vệ tế bào.
Nguyên tắc chăm sóc da chống lão hóa bao gồm:
- Làm sạch da: Sử dụng sữa rửa mặt có độ pH tương thích với da và hạn chế sử dụng xà phòng kiềm để rửa mặt. Xà phòng có thể gây khô da và làm tăng quá trình lão hóa da.
- Chống nắng và tránh nắng: Hạn chế tiếp xúc với tia UV trong thời gian cao điểm, sử dụng kem chống nắng phù hợp với chỉ số SPF từ 30 trở lên và bôi lại sau mỗi 2 giờ. Kết hợp cả bảo vệ vật lý như mặc quần áo dài, đội mũ rộng vành và đeo kính râm.
- Dưỡng ẩm: Sử dụng kem dưỡng ẩm để bổ sung lớp lipid, làm da mềm mịn. Chất dưỡng ẩm dạng dầu trong nước phù hợp cho da thường, da dầu và da hỗn hợp. Sử dụng chất dưỡng ẩm dạng nước trong dầu cho da khô đến rất khô.
- Hoạt chất chống oxy hóa: Sử dụng các hoạt chất chống oxy hóa như vitamin A, vitamin E, vitamin C, vitamin B3, Resveratrol, Coenzym Q10 bằng cách bôi trực tiếp lên da.
4. Phối hợp các phương pháp điều trị lão hóa da
- Tái tạo da bằng hóa chất: Loại bỏ lớp da ở độ sâu nhất định, kích thích quá trình tái tạo và phục hồi sau viêm ở lớp biểu bì và hạ bì.
- Tái tạo da bằng laser: Tái tạo bề mặt da gây tổn thương kiểm soát ở lớp biểu bì và hạ bì, kích thích tăng trưởng collagen, cải thiện cấu trúc, màu da và giảm nếp nhăn.
- Công nghệ dùng sóng làm săn chắc da: Sử dụng sóng tần số vô tuyến và siêu âm hội tụ vi mô để kích hoạt phản ứng tái cấu trúc và tái tạo collagen, elastin và mạch máu, cải thiện tình trạng da chảy xệ.
- Tiêm thuốc giãn cơ: Làm giảm nếp nhăn động và cải thiện nếp nhăn tĩnh bằng cách tạ temporarily tạm thời các cơ. Phương pháp này an toàn và tác dụng kéo dài từ 24-48 giờ sau khi tiêm.
- Tiêm chất làm đầy: Khôi phục thể tích đã mất hoặc lấp đầy các vùng da bị khiếm khuyết bằng chất làm đầy tạm thời hoặc vĩnh viễn. Axit hyaluronic là chất làm đầy phổ biến nhất.
- Căng da: Đưa sợi tự hút vào bên dưới bề mặt da để kích hoạt phản ứng hóa lý, giúp trẻ hóa và nâng đỡ các mô chảy xệ, tăng độ đàn hồi, săn chắc và trả lại vẻ trẻ trung, thon gọn cho khuôn mặt.
Cuối cùng, việc chăm sóc da lão hóa cần kết hợp đủ các phương pháp để đạt hiệu quả cao, từ chế độ chăm sóc da đúng cách, lối sống lành mạnh đến các phương pháp điều trị phù hợp. Điều này sẽ giúp tăng sự tự tin trong giao tiếp và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Đọc thêm: EzBeauty.vn