Tuổi dậy thì là giai đoạn quan trọng trong cuộc sống của bạn gái, khi cơ thể bắt đầu trưởng thành và trở nên giống người lớn hơn. Thay đổi này có thể bắt đầu từ 8 tuổi và kéo dài đến 13 tuổi. Khi vào giai đoạn này, não bộ của bạn gửi tín hiệu đến các bộ phận trong cơ thể để khởi đầu quá trình phát triển và thay đổi. Những tín hiệu này được gọi là hormon.
Dưới góc nhìn sinh học, tuổi dậy thì là giai đoạn trưởng thành sinh dục, khi bạn có khả năng sinh con. Trong giai đoạn tuổi dậy thì, bạn gái sẽ trải qua những thay đổi tâm sinh lý đáng quan tâm. Đó là thời điểm bạn gái trải qua sự thay đổi về cơ thể và có những rung động đầu đời, hoặc cảm giác tương tác với bạn khác giới.
Những thay đổi tâm sinh lý trong tuổi dậy thì
Khi tuổi dậy thì, hormon gây ra những thay đổi sau đây:
- Bạn phát triển chiều cao và cân nặng.
- Hông của bạn có thể rộng hơn.
- Ngực phát triển.
- Mọc lông mu, lông nách.
- Mùi cơ thể thay đổi.
- Nổi mụn trứng cá.
- Bạn có kinh nguyệt đầu tiên.
Các câu hỏi thường gặp
Tai sao ngực của em lại sưng phồng lên, cứng cứng?
Ngực phát triển không đều, có thể có sự khác biệt về kích thước giữa hai bên. Tình trạng này hoàn toàn bình thường, bạn không cần quá lo lắng. Núm vú cũng có thể tụt vào bên trong hoặc lồi ra bên ngoài. Điều này phụ thuộc vào chiều dài của ống dẫn sữa. Đừng lo lắng, đây chỉ là sự khác biệt về cấu trúc vòng 1 mà thôi. Nó không ảnh hưởng đến sức khỏe hay chức năng của tuyến vú.
Mặt bạn gái bị mụn trứng cá nhiều, phải làm sao?
Để giảm mụn trứng cá và mụn nhọt trên mặt, bạn nên rửa mặt thường xuyên bằng nước và sữa rửa mặt nhẹ nhàng để loại bỏ bã nhờn. Điều này sẽ giúp giảm tình trạng mụn. Tránh sử dụng các sản phẩm làm khô da hoặc gây kích ứng da của bạn. Không chà mạnh da mặt. Nếu bạn lo lắng về mụn trứng cá hoặc mụn nhọt, có thể tham khảo sử dụng một số loại thuốc điều trị. Nhưng hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị nếu tình trạng mụn không giảm đi.
Kinh nguyệt là gì, tại sao em lại có kinh?
Kinh nguyệt là quá trình hàng tháng trong cơ thể bạn chuẩn bị cho một chu kỳ kinh nguyệt. Hormon báo hiệu cho buồng trứng để giải phóng trứng mỗi tháng. Trứng sẽ di chuyển qua một trong các ống dẫn trứng. Cùng lúc đó, niêm mạc tử cung sẽ phát triển và dày lên. Nếu trứng không được thụ tinh, cơ thể sẽ tiến hóa, nồng độ hormone estrogen và progesterone giảm xuống và niêm mạc tử cung không còn được nuôi dưỡng nữa. Những niêm mạc này sẽ bị loại bỏ cùng với máu kinh nguyệt. Đây là quá trình kinh nguyệt.
Hầu hết các cô gái bắt đầu kinh nguyệt từ 12 đến 14 tuổi, nhưng cũng có một số trường hợp bắt đầu sớm hoặc muộn hơn. Chu kỳ kinh nguyệt thường kéo dài từ 2 đến 7 ngày. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu, chu kỳ kinh nguyệt có thể không đều. Có thể có hai giai đoạn trong một tháng hoặc thậm chí có tháng mà bạn không có kinh. Mất khoảng 1-2 năm sau giai đoạn đầu tiên để có một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn. Hãy nhớ rằng nếu bạn đã có quan hệ tình dục và sau đó không có kinh trong một thời gian dài, đó có thể là dấu hiệu của một thai nghén.
Trước khi chu kỳ kinh nguyệt bắt đầu, bạn nên chuẩn bị sẵn tampon, băng vệ sinh hoặc cốc kinh nguyệt ở nhà và mang theo chúng khi đi học để tránh tình huống bất ngờ.
Cứ tới chu kỳ kinh, em lại bị chuột rút, đau bụng, đau lưng, chóng mặt
Để giảm chuột rút và đau bụng, bạn có thể thử:
- Uống ibuprofen hoặc naproxen natri (trừ khi bạn dị ứng với aspirin hoặc bị hen suyễn nặng).
- Tập thể dục nhẹ nhàng.
- Áp dụng nhiệt tỏa lên bụng hoặc lưng dưới.
Nếu bạn gặp các vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt sau đây, hãy đi khám bác sĩ hoặc nói với cha mẹ:
- Bạn đã 15 tuổi nhưng vẫn chưa có kinh nguyệt.
- Chu kỳ kinh nguyệt của bạn đều đặn mỗi tháng nhưng sau đó không còn.
- Chu kỳ kinh nguyệt của bạn đến sớm hơn hoặc muộn hơn.
- Chu kỳ kinh nguyệt của bạn cách nhau 90 ngày (ngay cả khi chỉ xảy ra một lần).
- Chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn 7 ngày.
- Chu kỳ kinh nguyệt quá nặng đến nỗi phải thay miếng lót hoặc băng vệ sinh thường xuyên (nhiều hơn một lần trong 1-2 giờ).
- Chu kỳ kinh nguyệt gây ra chuột rút đến mức không thể thực hiện các hoạt động bình thường.
Cha mẹ có vai trò quan trọng trong việc giúp con gái đối mặt với những thay đổi tâm sinh lý vào tuổi dậy thì. Điều này không phải là nhiệm vụ dễ dàng đối với nhiều bậc cha mẹ. Bạn cần bắt đầu từ đâu, và bắt đầu như thế nào?
Theo các chuyên gia tâm lý, con gái thường bước vào tuổi dậy thì sớm hơn so với con trai, vì vậy chúng cảm thấy trưởng thành sớm hơn. Bởi vậy, chúng ta cần chuẩn bị tâm lý tốt hơn cho con. Hãy giúp con yêu quý cơ thể của mình và sẵn sàng đón nhận sự thay đổi trên cơ thể. Hãy khuyến khích con hiểu rằng đường cong trên cơ thể người phụ nữ là một niềm tự hào đáng trân trọng. Thực tế là có nhiều cô gái trong giai đoạn tuổi dậy thì cảm thấy mất tự tin khi vòng một hoặc vòng ba của mình phát triển. Bằng cách này, cha mẹ có thể giúp con hiểu và trân trọng những đường nét đó, dù dậy thì sớm hay muộn. Tất nhiên, nếu con dậy thì sớm, chúng ta vẫn nên đưa con đi kiểm tra sức khỏe, nhưng trên hết, hãy giúp con yêu quý cơ thể của mình từ trong.
Ngoài ra, cha mẹ cần khuyến khích con có ý thức về việc chăm sóc và làm đẹp cơ thể hàng ngày. Cha mẹ có thể tạo động lực cho con bằng cách tập thể dục thể thao đúng cách và có chế độ ăn uống lành mạnh. Khi đó, con sẽ sẵn sàng đón nhận giai đoạn tuổi dậy thì với một tâm trạng thực sự thoải mái.
Cha mẹ cũng nên giúp con hiểu sớm về kiến thức về tuổi dậy thì, giới tính và sức khỏe sinh sản. Xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh và bổ sung đầy đủ dinh dưỡng để con có thể phát triển chiều cao và cân nặng tối ưu. Hãy chuẩn bị sẵn trang phục (nội y) phù hợp để con tự tin trong các hoạt động hàng ngày. Hướng dẫn con cách giữ vệ sinh đúng cách và lựa chọn sản phẩm vệ sinh phù hợp.
Hơn nữa, vệ sinh vùng kín cũng rất quan trọng đối với các cô gái, đặc biệt là trong giai đoạn tuổi dậy thì và chu kỳ kinh nguyệt. Cha mẹ cần hướng dẫn con từ khi con còn nhỏ, ít nhất từ khi con có ý thức về giới tính. Không nên chờ đến khi con có kinh nguyệt lần đầu tiên mới hướng dẫn con, vì đó không phải là cách dễ dàng để con thực hiện ngay từ đầu.
Cha mẹ cần giúp con hiểu rằng việc giữ vệ sinh vùng kín hàng ngày sẽ giúp con cảm thấy sạch sẽ, tự tin và không có mùi khó chịu. Tuy nhiên, khi con có kinh, vùng kín sẽ ẩm ướt hơn và trở nên nhạy cảm hơn. Nếu không giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, vi khuẩn có thể phát triển. Trong giai đoạn này, cha mẹ nên hướng dẫn con sử dụng sản phẩm vệ sinh thay vì chỉ rửa bằng nước sạch. Hãy giúp con lựa chọn sản phẩm vệ sinh có độ pH phù hợp và thương hiệu uy tín. Lựa chọn mùi hương của sản phẩm là một yếu tố quan trọng cho các bạn nữ, bởi vì mùi hương thể hiện cá tính và sự tự tin bên trong.
Nguồn: Cẩm nang chăm sóc sức khoẻ sinh sản tuổi VTN của TTND.GS.TS Nguyễn Duy Ánh – Giám đốc bệnh viện Phụ Sản Hà Nội
Thu Linh – Minh Thanh
Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin về sức khỏe và chăm sóc tuổi dậy thì tại EzBeauty.vn.