Trong quá trình mang bầu, cơ thể của phụ nữ trải qua những thay đổi về nội tiết tố liên quan đến thai nhi như estrogen, progesteron, HCG và có sự tăng sản xuất một số hormone từ tuyến yên, cận giáp, tuyến giáp và buồng trứng. Mức độ tiết hormone có thể ảnh hưởng đến tâm lý và cảm xúc của bà bầu, ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm trạng của mẹ. Thay đổi hormone khiến cho tình trạng cảm xúc của bà bầu nhạy cảm hơn, gây rối loạn tâm lý. Cùng với đó, những yếu tố tâm lý xã hội không thuận lợi như mang bầu ngoài ý muốn, làm mẹ đơn thân, thieu thốn vật chất và tài chính khi mang thai, thiếu sự quan tâm và chăm sóc từ gia đình cũng làm gia tăng nguy cơ rối loạn tâm thần cho phụ nữ thời gian mang thai và sau khi sinh.
Những rối loạn tâm lý thường gặp trước và sau khi sinh con
Trầm cảm:
Bà bầu có thể trải qua tình trạng lo lắng về tương lai làm mẹ, gặp khó khăn trong giấc ngủ, mơ mộng và ác mộng, cảm thấy buồn chán liên tục và có suy nghĩ về cái chết hoặc tự sát. Tình trạng trầm cảm không tốt cho cả mẹ và thai nhi. Nó có thể gây ra các vấn đề như sảy thai, sinh non, phát triển thai không tốt và các vấn đề về tâm lý sau khi sinh như tự kỷ và chậm phát triển. Mặc dù một phần trầm cảm trong thời gian mang thai không dẫn đến trầm cảm sau khi sinh, nhưng khoảng 50% phụ nữ mắc trầm cảm trong thai kỳ tiếp tục bị mắc trầm cảm sau sinh. Việc điều trị trong thời gian mang thai có thể giảm nguy cơ trầm cảm sau khi sinh đáng kể. Biểu hiện của trầm cảm sau khi sinh có thể ở nhiều mức độ khác nhau. Nhẹ thì khóc nhiều, dễ xúc động và mệt mỏi. Trầm cảm nặng khiến mẹ lo lắng, trở nên buồn rầu, cáu gắt vô cớ và có những hành vi kỳ quặc đối với con mới sinh.
Stress:
Phụ nữ mang thai dễ bị stress hơn so với những người khác, có thể thể hiện qua biểu hiện như buồn phiền, mất ngủ, mất hứng thú với việc giao tiếp và ăn uống. Stress trong thai kỳ có rất nhiều tác động tiêu cực. Stress ảnh hưởng đến thai nhi trong thời gian ngắn và dài hạn, làm giảm thời gian mang thai, tăng nguy cơ sinh non và tử vong thai kỳ. Nếu stress xảy ra trong 3 tháng cuối thai kỳ, nguy cơ thai sinh nhẹ ký cao hơn. Mẹ bầu bị stress trong thời gian mang thai có thể khiến đứa trẻ sau này mắc bệnh hen suyễn và dị ứng. Stress trong thai kỳ ảnh hưởng đến nồng độ hormone trong cơ thể mẹ, làm giảm cung cấp dưỡng chất cho thai, ảnh hưởng đến gan, tim, thận và não của thai nhi, cũng như ảnh hưởng đến tình trạng tâm lý của trẻ sau này.
Rối loạn hành vi:
Thường sau 2 tuần sau sinh, người mẹ mắc rối loạn hành vi như khóc nhiều, buồn rầu, mất khả năng nhận biết không gian và thời gian, quá lo lắng vì sợ mắc bệnh hiểm nghèo, ít quan tâm đến vệ sinh cá nhân, chăm sóc bản thân kém, có hành vi thô bạo và xúc phạm người xung quanh. Trường hợp nặng hơn, người mẹ có thể bỏ mặc con, hành hạ con và thậm chí giết hại con hoặc tự sát.
Đồng hành với phụ nữ vượt qua những khó khăn
Trong thời kỳ mang thai, nếu phụ nữ gặp những rối loạn tâm lý nhẹ, họ cần sự động viên và hỗ trợ từ chồng và gia đình. Phụ nữ cần được nghỉ ngơi, làm việc nhẹ nhàng, tập thể dục và thư giãn hợp lý. Trong thời gian sau sinh, những người phụ nữ mắc trầm cảm nhẹ nếu nhận được sự khuyến khích, động viên và hỗ trợ thì phần lớn sẽ trở lại bình thường. Những trường hợp trầm cảm nặng và có rối loạn hành vi cần được điều trị tại các bệnh viện chuyên khoa tâm thần. Khi bệnh đã ổn định, người mẹ cần được hỗ trợ để tránh tự ti vì những hậu quả của bệnh. Đối với những người phụ nữ này, sự quan tâm và động viên từ chồng và người thân là rất quan trọng để giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn và chăm sóc cho con yêu sau khi sinh.
Đừng để phụ nữ trong giai đoạn này cô đơn và lạc lõng. Hãy đồng hành cùng họ và là những người bạn đáng tin cậy. Hãy tạo điều kiện cho con yêu của mẹ được chào đời ở môi trường khỏe mạnh và hạnh phúc.
Đọc thêm tại EzBeauty.vn để biết thêm thông tin về sức khỏe và chăm sóc sắc đẹp cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai và sau sinh.