Người Việt Nam thường có câu: “Cái răng, cái tóc là góc con người”. Đúng vậy, việc chăm sóc răng miệng cho trẻ luôn là một vấn đề quan trọng được các bậc cha mẹ quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên, chăm sóc răng miệng cho trẻ không hề đơn giản như chúng ta nghĩ, vì mỗi giai đoạn sẽ có những cách chăm sóc riêng.
Hãy cùng nhau tìm hiểu về cách chăm sóc răng miệng cho trẻ theo từng giai đoạn trong bài viết này nhé!
1. Chăm sóc răng miệng cho trẻ theo 3 giai đoạn
Quá trình chăm sóc răng miệng cho bé sẽ diễn ra theo 3 giai đoạn: chưa mọc răng, bắt đầu mọc răng và răng mọc hoàn toàn.
1.1. Chưa có răng
Ngay từ khi trẻ sơ sinh và trong thời kỳ trẻ chưa mọc răng, mẹ cần chú ý chăm sóc nướu cho bé. Dùng gạc hoặc rơ lưỡi mềm thấm nước muối sinh lý để vệ sinh nướu cho bé nhiều lần trong ngày. Điều này sẽ giúp bé giảm nguy cơ mắc các bệnh răng miệng khi đến tuổi mọc răng. Mẹ cũng nhớ là vệ sinh cả hàm trên và hàm dưới cho bé nhé!
Ngoài ra, mẹ không nên cho bé bú bình khi đang ngủ. Hành động này không chỉ gây sâu răng trong tương lai mà còn kéo theo nhiều hệ lụy khác như tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ. Các mẹ cũng không nên cho trẻ dùng chung thìa, thìa hay dụng cụ ăn uống với người bị sâu răng. Làm như vậy sẽ tránh được nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn sâu răng từ người lớn.
1.2. Bắt đầu mọc răng
Khi bé được khoảng 6 tháng tuổi, bé sẽ bắt đầu mọc răng sữa. Các dấu hiệu rõ ràng nhất là quấy khóc, cắn, mút tay hoặc núm vú giả và tiết nước bọt nhiều hơn bình thường. Một số bé có biểu hiện cáu gắt hơn, bỏ bú, chán ăn.
Lúc này, dù không thể làm gì để răng mọc nhanh hơn, nhưng bạn có thể giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn bằng cách cho bé bú nhiều hơn, vì sữa mẹ là nguồn dưỡng chất tốt nhất cho bé. Nó cũng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.
Trong quá trình bé mọc răng, sữa mẹ có tác dụng như một loại thuốc giảm đau, xoa dịu cơn đau cho bé. Bú mẹ cũng làm cho lợi và nướu của bé bớt đau khi cử động cơ miệng.
Ngoài ra, bạn nên làm ướt một chiếc khăn sạch, cho vào ngăn đá tủ lạnh khoảng 15 phút rồi đắp lên má hoặc gần vùng mọc răng của trẻ. Khi khăn bớt lạnh, cho bé cắn vào khăn nếu bé vẫn còn đau.
Đối với trẻ đã ăn dặm, hãy để trẻ mát-xa lợi và nướu bằng cách cho trẻ ăn một miếng trái cây tươi như táo, lê, dưa chuột hoặc một số loại củ như cà rốt, khoai tây, v.v. Điều này sẽ giúp bé không còn khó chịu với những cơn đau nhức khi mọc răng tạm thời. Bên cạnh đó, vitamin A, C trong trái cây hay củ còn giúp kháng viêm, tiêu sưng, giảm đau và hỗ trợ tiêu hóa.
Để vệ sinh răng miệng cho bé, bạn dùng gạc hoặc khăn sạch, nhúng vào nước muối sinh lý và xoa bóp nhẹ nhàng vùng mọc răng. Thực hiện hàng ngày trước khi đi ngủ và sau bữa ăn sáng để ngăn chặn vi khuẩn phá vỡ bề mặt răng sữa của bé.
1.4. Mọc răng hoàn chỉnh
Từ 15 – 18 tháng tuổi, bé sẽ bắt đầu mọc đầy đủ răng, lúc này răng của bé đã mọc gần như đầy đủ.
Ở giai đoạn đầu này, mẹ có thể dạy bé cách sử dụng bàn chải đánh răng vì ở độ tuổi 1-1,5 tuổi, trẻ rất thích bắt chước hành động của người lớn, đặc biệt là của những người thân sống cùng nhà. Đây là thời điểm tốt nhất để dạy bé cách tự làm sạch răng.
Để chuẩn bị, bạn cần mua bàn chải đánh răng có lông bàn chải thật mềm, cán ngắn và kích thước phù hợp với khuôn miệng, đồng thời sử dụng kem đánh răng chuyên dụng dành cho trẻ em.
Tuy nhiên, mẹ cũng cần lưu ý: không nên cho trẻ tự ý dùng kem đánh răng khi chưa thể đánh răng thành thạo. Lý do là vì chất florua trong kem đánh răng có thể là nguyên nhân gây loãng xương khi bé nuốt phải một lượng lớn. Ngoài ra, nếu hấp thụ quá nhiều florua sẽ dẫn đến tình trạng răng nhiễm florua và tạo ra những đốm trắng vĩnh viễn trên răng sữa.
Do đó, chỉ khi thực sự biết súc và nhổ nước súc miệng, bé mới được dùng kem đánh răng với một lượng rất nhỏ dưới sự giám sát của người lớn.
Đối với trẻ 2,5 tuổi, bạn nên dùng chỉ nha khoa ít nhất hai lần một tuần. Loại chỉ này sẽ giúp loại bỏ vi khuẩn gây sâu răng và giữ cho nướu khỏe mạnh. Hãy xỉa giữa các răng và nhẹ nhàng di chuyển lên xuống. Đừng ấn quá mạnh vì chỉ nha khoa có thể làm tổn thương nướu của bé và thậm chí gây chảy máu. Sau khi dùng chỉ nha khoa, con bạn có thể đánh răng bằng nước sạch.
Trong chế độ ăn hàng ngày, mẹ không nên cho bé ăn đồ quá nóng hoặc quá lạnh, hạn chế tối đa đồ ăn vặt và đồ uống nhiều đường, nước có gas, bổ sung canxi cho bé qua đường miệng, bữa ăn hàng ngày. Để trẻ có một hàm răng trắng đều và khỏe mạnh, ngoài việc cung cấp đủ chất dinh dưỡng, nhắc nhở trẻ giữ vệ sinh răng miệng, mẹ cần chú ý giúp trẻ loại bỏ một số thói quen ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ như chống cằm, mút ngón tay cái, thở miệng…
Ngoài ra, mẹ nên đưa trẻ đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần, kể cả khi răng trẻ không gặp vấn đề gì.
2. Dạy bé đánh răng đúng cách
Xuyên suốt quá trình chăm sóc răng miệng cho trẻ, đặc biệt là từ 3 tuổi, việc đánh răng rất quan trọng. Việc làm này không chỉ bảo vệ răng miệng cho trẻ mà còn giúp trẻ biết kỹ năng tự làm sạch cho đến khi trưởng thành. Vì vậy, mẹ cần hướng dẫn và hỗ trợ trẻ đánh răng đúng cách.
Dạy bé cách cầm bàn chải đánh răng đúng cách, sau đó bắt đầu di chuyển nhẹ nhàng theo vòng tròn nhỏ để làm sạch bề mặt trước, sau đó đến mặt trên và mặt trong của răng.
Để làm sạch mặt trong của răng, nhắc trẻ nghiêng bàn chải và không chà quá mạnh vì có thể làm tổn thương răng và nướu.
Cuối cùng, chải thật nhẹ nhàng xung quanh đường viền nướu của mỗi chiếc răng. Thời gian đánh răng khoảng 2 phút, không nên để bé đánh quá lâu.
Cũng như người lớn, mẹ cần thay bàn chải cho bé 3 tháng 1 lần hoặc thay bàn chải mới khi lông bàn chải bị sờn vì lúc này bàn chải không còn tác dụng loại bỏ mảng bám quanh răng và có thể gây tổn thương cho răng và làm xước nướu trẻ em. Bạn cũng có thể sử dụng thêm viên hoặc thuốc nhỏ làm lộ mảng bám để kiểm tra xem đã loại bỏ hết mảng bám trên bề mặt sau khi đánh răng hay chưa?
Trên thực tế, không phải đứa trẻ nào cũng chịu đánh răng, có rất nhiều trẻ sợ công việc này. Nếu bé nhà bạn như vậy, hãy thử làm theo những gợi ý sau:
- Mẹ có thể mua bàn chải đánh răng điện hoặc bàn chải có kiểu dáng ngộ nghĩnh để tăng sự mới lạ và giúp trẻ hứng thú hơn với việc vệ sinh răng miệng.
- Mua kem đánh răng có mùi thơm hấp dẫn để thu hút trẻ nhưng chú ý nhắc trẻ không được nuốt và phải súc miệng sạch sẽ.
- Với những bé bướng bỉnh, ngoài việc áp dụng những cách trên, mẹ có thể tặng phần thưởng cho bé sau khi đánh răng, chắc chắn bé sẽ hợp tác và làm theo.
Khuyến khích trẻ tự đánh răng là một thói quen tốt ngay từ khi còn nhỏ. Vì vậy, cha mẹ cần làm gương cho con noi theo, kết hợp với việc hướng dẫn con. Hãy tạo không khí vui vẻ khi bé đánh răng. Cha mẹ hãy nói chuyện với con về tầm quan trọng của một hàm răng khỏe mạnh để con hiểu rằng chúng ta cần có một hàm răng chắc khỏe trong suốt cuộc đời, từ đó hãy bảo vệ và chăm sóc con.
3. Kết luận
Việc chăm sóc răng miệng cho trẻ là vô cùng quan trọng bởi nó ảnh hưởng đến sức khỏe cuộc sống sau này. Cha mẹ cần trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để giúp con có hàm răng chắc khỏe, tránh các bệnh lý răng miệng như sâu răng, hôi miệng…
Chúc bé có nụ cười rạng rỡ với hàm răng chắc khỏe. Cảm ơn các mẹ đã đọc bài.
Kim Ngọc